15 Nisan 2025 Salı akşamı, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanvekili ve DEM Parti İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder, kalpten çıkan ana damardaki yırtılma nedeniyle hastaneye kaldırıldı. İstanbul Florence Nightingale Hastanesi'nde geçirdiği ciddi operasyonun yaklaşık 7–8 saat sürmesi bekleniyor. Hayati tehlikesi devam eden Önder, aynı zamanda İmralı Heyeti'nin de aktif bir üyesi olarak biliniyor.
Bu gelişme, Türkiye kamuoyunun yakından tanıdığı, hem sanat hem siyaset sahnesinde derin izler bırakmış bir figürün sağlık durumu üzerinden gündeme oturdu. Peki, kimdir Sırrı Süreyya Önder? Bu çok katmanlı yaşam öyküsüne daha yakından bakalım.
7 Temmuz 1962 tarihinde Adıyaman’da Türkmen kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Önder, siyasetin ve emeğin iç içe geçtiği bir evde büyüdü. Babası Ziya Önder, 1960’lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi'nin (TİP) Adıyaman kurucularından ve il başkanındandı. Önder, henüz sekiz yaşındayken babasını sirozdan kaybetti. Bu erken kayıp, onu hem duygusal hem de ekonomik anlamda erken olgunlaştırdı.
Çocukluğunda ve gençliğinde; fotoğrafçı çırağı, sıtma savaş işçisi, lastik tamircisi gibi çeşitli işlerde çalışarak ailesine destek oldu.
Adıyaman Lisesi’ni tamamladıktan sonra, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ni kazandı. Ancak 12 Eylül 1980 darbesi, hem Türkiye’nin hem Önder’in kaderini değiştirdi. Siyasi faaliyetleri nedeniyle üniversiteye devam edemedi, gözaltına alındı ve toplamda 7 yıl boyunca Mamak, Ulucanlar ve Haymana gibi cezaevlerinde yattı. Bu dönemde açlık grevlerine katıldı ve yazarlık faaliyetlerine yoğunlaştı.
1987’de tahliye olduktan sonra bir süre yurtiçi ve yurtdışında (Kazakistan, Ukrayna, Moskova) inşaat işçisi ve şoför olarak çalıştı. Ancak 2003 yılında Yılmaz Güney’in Duvar filmini izledikten sonra sinemaya yöneldi.
Senaryo yazarlığına Barış Pirhasan’ın atölyesinde adım atan Önder, 2006’da yönettiği ve senaryosunu yazdığı Beynelmilel filmiyle çıkış yaptı. Film, 12 Eylül sonrası sıkıyönetim yıllarını mizahi ama dokunaklı bir şekilde işledi ve Altın Koza En İyi Film Ödülü dahil pek çok ödül kazandı.
Sinema kariyerinde, O... Çocukları, F Tipi Film, İtirazım Var gibi yapımlarda yönetmenlik, senaristlik ve oyunculuk yaptı. Ayrıca Sis ve Gece, Yeraltı gibi önemli filmlerde oyuncu olarak da yer aldı. Henüz çekilmemiş dört senaryosu arasında Maraş Katliamı ve Berlin Duvarı'nda gecekondu kuran bir Yozgatlı gibi dikkat çekici hikâyeler bulunuyor.
2011 seçimlerinde BDP destekli bağımsız aday olarak İstanbul’dan milletvekili seçildi. HDP’nin kurucularından biri olarak 2014 yerel seçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına aday oldu. 2015’te Ankara’dan milletvekili seçilerek Meclis’teki görevine devam etti.
2013-2015 yılları arasındaki çözüm sürecinde, Abdullah Öcalan ile yapılan İmralı görüşmelerine katıldı. Hem müzakereci hem de kamuoyuna açıklama yapan yüzlerden biri oldu.
2013’teki Gezi Parkı protestolarında aktif olarak yer aldı ve orada yaralandı. Aynı yıl Newroz’da yaptığı konuşma nedeniyle “terör örgütü propagandası” suçlamasıyla yargılandı ve 43 ay hapse mahkûm edildi. Ancak 2019 yılında Anayasa Mahkemesi kararıyla serbest bırakıldı.
2023’te DEM Parti çatısı altında yeniden milletvekili seçildi ve şu an TBMM Başkanvekili olarak görev yapıyor.
Beynelmilel filmiyle hem politik hem sanatsal duruşunu ortaya koyarken, siyasi yaşamında ise hem müzakereci hem muhalif kimliğiyle tanınıyor.
sırrı süreyya önder sağlık durumu
15 Nisan 2025 tarihinde geçirdiği kalp krizi sonrası acil olarak ameliyata alınan Önder’in sağlık durumu ciddiyetini koruyor. Florence Nightingale Hastanesi’nden yapılan açıklamaya göre ameliyatın uzun süreceği ve hayati tehlikenin henüz geçmediği bildirildi.
