2024 yılının ikinci yarısına girilirken, asgari ücrete Temmuz ayında ara zam yapılmayacağı netleşti. Ekonomi yönetimi, ücret ve maaş artışlarını sınırlayarak enflasyonla mücadele politikasını sürdürüyor. Aynı kapsamda SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yaklaşık %16, memur ve memur emeklilerine ise ortalama %15 enflasyon farkı verilmesi bekleniyor. Ancak bunun dışında bir refah payı ya da iyileştirme planı gündemde değil.
Hedef Ne? Neden Zam Yapılmıyor?
Ücret artışlarının sınırlanmasıyla ekonomi yönetiminin ulaşmak istediği temel hedefler şöyle sıralanıyor:
Talep enflasyonunu dizginlemek
Üretici maliyetlerini sabit tutmak
Kamunun sosyal harcama yükünü azaltmak
Enflasyon beklentilerini kontrol altında tutmak
Bu yaklaşım, sıkı para politikasıyla birlikte mali disiplini esas alıyor. Harcamaların kısılması, kredi ve döviz talebinin azaltılması, bu stratejinin yapı taşlarını oluşturuyor.
Enflasyon Düşer mi? Kalıcı Olur mu?
Bu tür politikalar kısa vadede talebi sınırlayarak enflasyonda düşüş yaratabilir. Ancak uzmanlara göre bu düşüş yapay ve geçici olabilir. Çünkü Türkiye’de enflasyonun temel nedenleri yalnızca ücret artışları değil:
Döviz kurundaki oynaklık
Enerji ve ithalat bağımlılığı
Tarımsal üretim yetersizliği
Güven eksikliği ve yatırım belirsizliği
Yapısal reform eksiklikleri
Dolayısıyla sadece çalışanların gelirini baskılamak, tek başına kalıcı bir çözüm üretmiyor.
Kim Etkileniyor?
Bu politika en çok sabit gelirli grupları ve emeklileri etkiliyor. Alım gücü hızla düşerken, yoksulluk sınırının altında yaşayanların oranı artıyor. Bugün birçok emekli, asgari ücretin dahi altında yaşamaya çalışıyor. Kayıt dışı ekonomi teşvik ediliyor, iş gücü motivasyonu zayıflıyor, genç nüfus istihdamdan uzaklaşıyor.
Uzun Vadede Riskler Neler?
Toplumun refah seviyesi düşer
Gelir dağılımı daha da bozulur
Tüketim azalır, iç talep daralır
Üretkenlik ve verimlilik kaybı yaşanır
Sosyal huzursuzluk riski artar
Alternatif Ne Olabilir?
Uzmanlar, enflasyonla mücadelenin sadece ücret politikasıyla değil; üretimi artıran, maliyetleri düşüren ve yapısal reformları içeren politikalarla yürütülmesi gerektiğini belirtiyor. Dengeli ve adil bir gelir politikasıyla toplumsal refah korunabilir.