Borsa İstanbul, piyasa değeri ağırlıklı pay endeksleri için kapsamlı bir revizyon sürecine giriyor. Ağustos 2025 tarihli ve “taslak” niteliğindeki BIST Piyasa Değeri Ağırlıklı Pay Endeksleri Kural Seti, endeks bileşenlerinin belirlenme yöntemlerinde önemli değişiklikler öngörüyor. Söz konusu taslak, Finansal Ölçüt Yararlanıcılarının görüşüne açılmış durumda.
Hangi Endeksler Etkilenecek?
Değişikliklerin kapsamı oldukça geniş. Yeni kurallar, şu endekslerde bileşen belirleme yöntemlerini doğrudan etkileyecek:
BIST 30
BIST 50
BIST 100
BIST 500
BIST Likit Banka
BIST Banka Dışı Likit 10
BIST Sürdürülebilirlik 25
BIST Temettü 25
BIST Katılım 30
BIST Katılım 50
BIST Katılım 100
BIST Tüm
Bu nedenle değişiklikler, Borsa İstanbul Finansal Ölçütler Yönetim Prosedürü’nün 7.2. maddesi uyarınca “esaslı değişiklik” olarak değerlendirilmiş ve ilgili paydaşların görüşüne açılmıştır. Değişiklik gerekçeleri ve etkileri ise aynı prosedürün 7.5. maddesine dayanarak Ek 2 başlığı altında kamuoyuna açıklanmıştır.
Taslaktaki Öne Çıkan Değişiklikler Neler?
Tasarının detaylarında, önceki versiyona göre bazı önemli yenilikler ve düzenlemeler öne çıkıyor:
Endeks Seçim Kriterleri Güncelleniyor:
Endeks bileşenleri belirlenirken dikkate alınan likidite, işlem günü sayısı, fiili dolaşımdaki pay oranı (FDPO) gibi ölçütlerde yeni eşikler getiriliyor.
Örneğin, BIST 100 için seçim havuzu daha daraltılırken, Yıldız Pazar’daki ağırlık artırılıyor.
Ağırlık Sınırlamaları Yeniden Tanımlandı:
Belirli endekslerde şirket bazlı ağırlık oranları %10 ile %25 arasında sınırlandırılıyor.
Ağırlık eşiği ve sınırlama oranı kavramları netleştirildi; fiili dolaşımdaki piyasa değeri (FDP PD) esas alınarak hesaplama yöntemleri yeniden yazıldı.
Yedek Liste Kuralları Genişliyor:
Endekslere dâhil edilmeyen hisseler için oluşturulacak yedek listelerin nasıl belirleneceği netleştirildi.
Yedek hisseler, endeksten çıkanların yerini alacak şekilde dinamik olarak takip edilecek.
Katılım Endekslerinde KAFİF Formu Şartı:
Katılım endekslerinde yer alacak şirketlerin Katılım Finans İlkeleri Bilgi Formu (KAFİF) doldurması zorunlu hâle getiriliyor.
Bu forma eksik veya tutarsız bilgi giren şirketlerin endeksten çıkarılması öngörülüyor.
Sürdürülebilirlik Notları London Stock Exchange Group (LSEG) ile Hesaplanacak:
ESG (Çevresel, Sosyal ve Yönetişim) notları artık LSEG metodolojisine göre belirlenecek.
Sürdürülebilirlik 25 Endeksi için daha yüksek eşik puanlar ve detaylı veri gereklilikleri tanımlandı.
Dönemsel Değerlendirme Takvimi Değişti:
Endeks güncellemeleri artık daha sık ve düzenli şekilde yapılacak.
Örneğin BIST Katılım endeksleri için değerlendirme verileri Mart ve Ağustos aylarında alınacak.
Hesaplama Yönteminde Teknik İyileştirmeler:
Endeks formülü, daha şeffaf ve kontrol edilebilir hâle getirildi.
Getiri ve fiyat endeksi ayrımı, temettü düzeltmeleri, kur etkileri gibi teknik detaylar yeniden düzenlendi.
Süreç Nasıl İşleyecek?
Taslak metin henüz yürürlüğe girmedi. Ancak Borsa İstanbul, söz konusu değişiklikleri Finansal Ölçüt Yararlanıcılarının görüşüne açtı. Görüşler toplandıktan sonra nihai metin yayımlanacak ve geçiş takvimi ilan edilecek.
Neden Bu Kadar Önemli?
Bu değişiklikler yalnızca teknik bir güncelleme değil; endeks yatırımcılarını, fonları, portföy yöneticilerini ve bireysel yatırımcıları doğrudan etkileyecek. Hangi hisse senedinin hangi endekse girip çıkacağı artık farklı kriterlere bağlı olacak. Özellikle pasif fonların yatırım davranışı bu kapsamda yeniden şekillenecek.
Yatırımcılar açısından, bu dönüşüm süreci dikkatle takip edilmesi gereken stratejik bir gelişme niteliği taşıyor. Gözler şimdi, kamuoyundan gelecek görüşlerde ve Borsa İstanbul’un atacağı nihai adımlarda.
