Takas analizi, Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinin alım-satım işlemlerinde hangi aracı kurumların aktif olduğunu gösteren, yatırımcı davranışlarını ve olası yön değişimlerini anlamada kritik öneme sahip bir analiz yöntemidir. Yatırımcılar için hem kısa vadeli işlem stratejileri hem de orta-uzun vadeli pozisyon değerlendirmelerinde önemli sinyaller sağlayabilir.
Takas Verisi Nedir?
Takas verisi, bir hisse senedinde belirli bir tarihte gerçekleşen işlemler sonrasında yatırımcıların hangi aracı kurumlar üzerinden pozisyon aldığını veya sattığını gösteren veridir. Bu veriler genellikle günlük bazda yayınlanır ve "net alım" veya "net satım" şeklinde ifade edilir.
Örneğin; bir kurum 1.000.000 adet hisse almış, 600.000 adet satmışsa, net alımı 400.000 olur. Bu tür veriler, Takasbank ve bazı veri sağlayıcı platformlar aracılığıyla elde edilebilir.
Takas Analizinde Hangi Unsurlar İncelenir?
En Çok Alım Yapan Aracı Kurumlar:
Hangi kurumlar bir hissede en fazla alım yapmış? Özellikle yabancı aracı kurumlar ya da yüksek portföy hacmine sahip kurumlar izlenir.
Sürekli alım yapan bir kurumun varlığı, hissenin desteklendiğine dair yorumlanabilir.
En Çok Satış Yapan Kurumlar:
Kimler elindekileri çıkarmış? Satış yönlü ağırlık varsa, düzeltme ihtimali artabilir.
Net Alım / Net Satım Dengesi:
Hisse genelinde mi dağılıyor, yoksa tek bir kurumun mı ağırlığı var?
Örneğin; sadece 2 kurum net alım yaparken 20 kurum net satım yapıyorsa bu dikkat çekicidir.
Kurumsal veya Bireysel Yoğunluk:
Alım-satım yapan kurumlar arasında fon, portföy yönetim şirketleri, yabancı kurumlar veya bireysel işlem yapan aracı kurumlar varsa, yorumlamalar değişir.
Kurumsal girişler genelde orta-uzun vadeli düşünülürken, bireysel yoğunluğu olan hisselerde sert fiyat hareketleri görülebilir.
30 Temmuz 2025 – IEYHO Takas Dağılımı
Öne Çıkan Kurumlar:
Alnus: 85,1 milyon lot (%15,74)
Garanti: 58,8 milyon lot (%10,87)
İş Yatırım: 54,8 milyon lot (%10,13)
Toplam DİĞER: %49,33 (yaklaşık 267 milyon lot)
Teknik Takas Yorumu:
Ay sonunda takasta net bir kurumsal pozisyon değişimi dikkat çekiyor. Alnus'un 22 milyon lotluk ilave alımı, hissenin belirli bir elde toplanmaya başlandığını gösteriyor. Bu, teknik analizde "tahta yapıcının ağırlığını artırması" olarak yorumlanabilir.
Garanti ve İş Yatırım pozisyonunu büyük ölçüde korumuş. Bu da kısa vadeli bir dağıtım değil, olası bir orta vadeli beklentiye hazırlık olarak değerlendirilebilir.
“Diğer” grubunun payı düşmüş olsa da hâlâ %49’un üzerinde. Bu, kurumsal dönüşümün başladığını ancak henüz tamamlanmadığını gösterir. Teknik olarak, bu süreçte hacim artışı + fiyat sıkışması birlikte izlenmelidir.
Bu tarz takas hareketlerinde, özellikle fiyat grafiklerinde kanal kırılımları, dip çalışmaları ve ortalama üstü kapanışlar, kurumsal hareketlerin teyidi açısından izlenmelidir.
1 Temmuz 2025 – IEYHO Takas Dağılımı
Öne Çıkan Kurumlar:
Alnus: 63,2 milyon lot (%11,70)
Garanti: 61,6 milyon lot (%11,40)
İş Yatırım: 53,9 milyon lot (%9,97)
Toplam DİĞER: %52,83 (yaklaşık 285 milyon lot)
Teknik Takas Yorumu:
1 Temmuz itibarıyla IEYHO hissesi oldukça yaygın bir yatırımcı tabanına dağılmış durumda. En büyük kurum olan Alnus'un bile toplam içindeki payı %12’nin altında. Bu, henüz tahtada belirgin bir kurumsal yoğunlaşma olmadığına işaret eder.
Aynı zamanda "Diğer" kaleminin çok yüksek olması (%52,83), bireysel yatırımcıların hâkim olduğunu gösterir. Bu durum, volatilitenin artabileceği, ani yön değişimlerinin yaşanabileceği anlamına gelir.
Teknik olarak yatırımcı, bu gibi dağınık takas yapısında “destek noktalarına sadık kalınması” ve “hacim teyitli hareketlerin izlenmesi” gerektiğini unutmamalıdır. Kurum takibi açısından net bir yön oluşumu yoktur.
Takas Verisi ile Teknik Analizi Birleştirmenin Püf Noktaları:
Aynı kurumun art arda günlerde alım yapması, genellikle orta vadeli pozisyon hazırlığıdır.
"DİĞER" oranının düşmesi, tahtanın profesyonel ellere geçmeye başladığını gösterir.
Yüksek takas konsantrasyonu ile gelen fiyat baskısı genellikle ön yüklemeli çıkış anlamına gelir.
Takas değişimiyle birlikte fiyat yatay kalıyorsa, bu bir birikim sürecidir. Sonrasında ani hareket gelebilir.
Teknik olarak, bu süreçlerde RSI – OBV – Hacim ortalamaları da eş zamanlı izlenmelidir.
Devamlılık (Takas Davranışlarının Takibi):
Bir kurum bir gün alım yapmışsa, sonraki günler izlenmeli.
Devam eden bir alım serisi, pozitif bir sinyal olarak yorumlanır.
Takas Verisi Nasıl Yorumlanır?
Takas analizini doğru şekilde yorumlamak için fiyat hareketiyle birlikte değerlendirmek gerekir. İşte birkaç örnek:
Hisse düşerken yoğun alım yapan kurumlar varsa:
Bu durum, hissenin dip bölgede toplandığı şeklinde değerlendirilebilir. Ancak tek bir günle karar verilmemeli; kurum takibinin devam etmesi gerekir.
Yüksek hacimli bir yükseliş sonrası kurumlar net satıcıysa:
Kâr realizasyonu yapıldığı veya suni yükseliş yaşandığı düşünülebilir. Temkinli olunmalıdır.
Bir aracı kurum hisseyi topluyorsa (blok alım):
Bu durum "tahta yapıcı" veya "stratejik alıcı" olabileceğine işaret edebilir. Yatırımcılar, bu kurumu ve işlemleri yakından izlemelidir.
Takasın daraldığı hisselerde yoğun alım:
Dolaşımdaki payların önemli bir kısmı birkaç kurumun eline geçiyorsa, ilerleyen dönemlerde arz-talep dengesinde bozulma yaşanabilir. Bu da fiyatın yukarı çekilmesine zemin hazırlayabilir.
Takas Verisine Dair Yanıltıcı Noktalar
Günlük dalgalanmalar abartılmamalı: Bazı işlemler portföy içi transfer olabilir. Aynı grubun farklı kurumları arasında yapılan işlemler yatırımcıyı yanıltabilir.
Manipülasyon ihtimali: Bazı kurumsal görünümdeki işlemler gerçekte bireysel yatırımcılar olabilir.
Yorum yaparken fiyatı unutmayın: Sadece takasa bakarak karar verilmez. Fiyat hareketi, hacim ve haber akışıyla birlikte yorum yapılmalıdır.
Hangi Durumlar Sinyal Niteliğindedir?
Aynı kurumun art arda günlerde net alım yapması
Kapanışa yakın saatlerde tek bir kurumun yoğun alış yapması
Hisse düşerken kurumsal alımın artması
Yüksek hacimli bir günün ardından takasta ciddi oyuncu değişimi yaşanması
Takas Analizi Yatırımcının Radarında Olmalı
Takas analizi, özellikle kısa vadeli pozisyon alan yatırımcılar için vazgeçilmez bir araçtır. Ancak her veri gibi takas verisi de bağlam içinde değerlendirilmelidir. Kurumlar bazen pozisyonlarını gizlemek için farklı taktikler uygulayabilir. Bu nedenle takas + fiyat + haber + hacim + teknik analiz birlikte okunmalıdır.
Unutmayın: Takas verisi tek başına al-sat sinyali değildir ama güçlü bir destekleyici göstergedir. Özellikle belirli aracı kurumların geçmişteki davranışlarını tanıyorsanız, bu analizle rakiplerinizden bir adım önde olabilirsiniz.
