Hollanda merkezli yarı iletken üreticisi Nexperia, Çin’deki fabrikasına yonga plakası (wafer) sevkiyatını askıya aldı. Bu kritik karar, halihazırda hassas durumda olan küresel çip tedarikini daha da sıkıştırarak otomobil üreticilerini yeni bir krizin eşiğine getirdi.
Reuters tarafından incelenen ve müşterilere gönderilen bir mektuba göre, Nexperia’nın geçici CEO’su Stefan Tilger imzalı belgede, Çin'in güneyindeki Dongguan kentindeki tesise yapılan tedariklerin 26 Ekim itibarıyla durdurulduğu belirtildi.
Ödeme Şartlarına Uyum Sorunu
Kararın temel gerekçesi, Çin’deki yerel yönetimin "üzerinde anlaşılan sözleşmesel ödeme koşullarına uymaması" olarak gösterildi. Daha önce ödemeler ABD doları gibi yabancı para birimleriyle yapılırken, Hollanda hükümetinin devreye girmesinden sonra Nexperia, tüm satışların yalnızca Çin yuanı ile yapılmasını şart koşmuştu.
Nexperia, mektupta ticari olarak mümkün olduğu sürece sevkiyatlara devam ettiğini, ancak mevcut akışı sürdürmenin artık gerekçelendirilemeyeceğini ifade etti. Şirket, sözleşmesel yükümlülükler tamamen yerine getirilmedikçe wafer tedarikini yeniden başlatmayacağını ve müşteriler için alternatif çözümler geliştirdiğini duyurdu.
Hollanda Hükümetinin Müdahalesi
Bu gelişme, Hollanda hükümetinin 30 Eylül’de şirketin kontrolünü Çinli sahibi Wingtech Technology’den devralmasının ardından Çin’deki iştirakiyle yaşadığı anlaşmazlık sürecine denk geldi. Hollanda hükümeti, teknoloji transferi endişesiyle şirketin Çinli CEO’sunu da görevden almıştı.
Nexperia, otomotiv ve tüketici elektroniği sektörlerinde yaygın kullanılan çip miktarının büyük bir bölümünü Hollanda’da üretiyor. Üretilen çiplerin yaklaşık yüzde yetmişi Çin’de paketlenip dağıtıma sunuluyordu.
Hollanda hükümeti sözcüsü, wafer sevkiyatının durdurulmasının "şirketin kendi ticari kararı" olduğunu belirtti ve devlet müdahalesinin sadece üretim kapasitesinin korunmasına yönelik olduğunu vurguladı.
Otomotiv Sektöründe Alarm
Bu durum karşısında otomotiv endüstrisi temsilcileri, üretim üzerinde yaratılabilecek olası aksamalar konusunda uyarıda bulundu. Otomotiv devlerinden Stellantis, perşembe günü yaptığı açıklamada durumu izlemek üzere bir "kriz masası" (war room) kurduğunu duyurdu. Japon otomobil üreticisi Nissan ise, Kasım ayının ilk haftasına yetecek kadar çipe sahip olduğunu açıkladı.
Öte yandan, yaşanan krizin etkisiyle iki hafta öncesine kadar birkaç Çin kuruşuna mal olan bazı Nexperia ürünlerinin fiyatı, son günlerde iki ila üç yuan’a çıkarak yüzde binden fazla artış gösterdi.
