Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), finansal piyasalarda sadeleşme adımlarına devam ederek zorunlu karşılık uygulamasında (ZK) köklü değişikliklere gitti. Resmi Gazete'de yayımlanan tebliğ ile yabancı para (YP) zorunlu karşılık oranlarında önemli bir revizyon yapıldı. Yeni oranlar, 16 Ocak 2026 tarihinde başlayacak tesis döneminden itibaren geçerli olacak.
Döviz ve Kıymetli Maden Hesaplarında Yeni Oranlar
TCMB, döviz mevduat ve katılım fonlarında vadesiz ve bir aya kadar vadeli hesapların ZK oranını yüzde 32'den yüzde 30'a düşürdü. Daha uzun vadeli hesaplarda ise oranlar yüzde 22-28 aralığından alınarak yüzde 26'da sabitlendi. Bu sadeleşmeyle birlikte, döviz tevdiat hesabı ile altın mevduat hesapları arasındaki zorunlu karşılık oranı farklılıkları da ortadan kaldırıldı.
Kıymetli maden depo hesaplarında ise kısa vadeli (vadesiz ve bir aya kadar) ZK oranı yüzde 28'den yüzde 30'a yükseltilirken, uzun vadeli hesapların oranı yüzde 24-28 aralığından yine yüzde 26'ya sabitlendi.
Uzun Vadeli Yabancı Para Yükümlülüklerinde Büyük İndirim
Düzenlemenin en dikkat çekici yönlerinden biri, diğer yabancı para yükümlülüklerinde, özellikle uzun vadelerde gerçekleştirilen belirgin sadeleşme ve indirimler oldu. Eski ve yeni oranlar alt alta şu şekilde listelenmiştir:
- Bir yıla kadar vadede oran yüzde 21 olarak korundu.
- İki yıla kadar vadede oran yüzde 16'dan yüzde 10'a çekildi.
- Üç yıla kadar vadede oran yüzde 11'den yüzde 8'e çekildi.
- Beş yıla kadar vadede oran yüzde 7'den yüzde 3'e çekildi.
- Beş yıldan uzun vadede ise yüzde 5 olan oran tamamen kaldırılarak yüzde 0'a indirildi.
Bu adımla, uzun vadeli yabancı para mevduat dışı yükümlülüklerin zorunlu karşılık maliyetleri ciddi ölçüde aşağı çekilmiş oldu.
İstisna Sonlanıyor: Yıl Sonunda Maliyet Artışı Beklentisi
Bankalar ve finansman şirketlerinin yurt dışından sağladığı bir yıldan uzun vadeli yabancı para yükümlülüklerine uygulanan ve yüzde sıfır zorunlu karşılık imkanı tanıyan geçici düzenleme, yıl sonunda sona erecek ve uzatılmayacak. Bu istisnanın kalkmasıyla birlikte, bu kalem için bankaların zorunlu karşılık maliyeti bir miktar artış gösterecek.
