Türkiye’de temel gıda ürünlerindeki fahiş artış, en mütevazı yiyeceklerden biri olan menemenin maliyetini bile katladı. Bir ailenin evde yemek yeme maliyetindeki artış, asgari ücretli başta olmak üzere dar gelirlinin alım gücündeki erimeyi gözler önüne serdi. Sadece 5 yılda, bir kişilik menemen pişirmenin maliyeti 2 TL’den 17,5 TL’ye yükselerek tam 8 kat artış gösterdi.
Asgari Ücretli İçin Mutfak Giderek Daralıyor
Eskiden "kolayca hazırlanır" klasikleri arasında sayılan menemen, artık bütçeyi zorlayan bir lüks haline geldi. Son 10 ayda enflasyon karşısında asgari ücretlinin alım gücü 6 bin 322 lira eridi. Bu kayıp, hane halkının sofrasından ayda yaklaşık 100 tabak menemenin buhar olup uçması anlamına geliyor.
Menemen Endeksi: Sofradan Eksilen Tabaklar
İstinye Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Caner Özdurak’ın İBB Hal fiyatlarından yola çıkarak hazırladığı Menemen Endeksi, gıdadaki fiyat artışlarının dar gelirlinin sofrasındaki yansımasını net bir şekilde ortaya koydu.
Menemen tarifi için kullanılan temel malzemeler (2 yumurta, 100 gr domates, 100 gr soğan, 50 gr çarliston biber) baz alındığında, Ekim 2025'te asgari ücretlinin sofrasından bir önceki aya göre 42 tabak menemen eksildi. Ocak-Ekim 2024 döneminde asgari ücretle 13.988 tabak menemen pişirilebiliyorken, bu yıl aynı dönemde bu sayı 1,101 azalışla 12.887’ye geriledi.
Fiyat Artışları Sürüyor
Ekim ayında menemenin ana bileşenlerinde yaşanan fiyat değişimleri ise şöyle:
Çarliston Biber: yüzde 16,67 artış
Domates: yüzde 3,57 artış
Yumurta: yüzde 1,52 artış
Soğan: yüzde 3,41 düşüş (Tek istisna)
Bu artışların etkisiyle Menemen Endeksi, Ekim 2025’te aylık yüzde 3,30’a yükseldi. Doç. Dr. Özdurak, iklime bağlı olarak örtü altı ürünlerin (sera) piyasaya girmesiyle özellikle Kasım ve Aralık aylarında temel ürünlerde yukarı yönlü fiyat artışlarının devam edeceğini öngördü.
Türkiye'de Enflasyon Rekor Kırarken, Küresel Fiyatlar Geriliyor
Menemen maliyetindeki dramatik artış, Türkiye'deki gıda enflasyonunun boyutunu gösteriyor:
TÜİK Verileri: Türkiye’de gıda enflasyonu aylık bazda yüzde 3,41, yıllık bazda ise yüzde 34,87 ile rekor kırdı.
Türk-İş Mutfak Enflasyonu: Ekim 2025 verileri aylık yüzde 1,58, 12 aylık ise yüzde 39,06 olarak hesaplandı.
Harcama Miktarı: Yetişkin bir erkeğin gıda için harcaması gereken miktar, Ekim 2024’te 6.127 TL iken, bir yıl sonra 8.543 TL’ye yükseldi.
Öte yandan, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre küresel gıda fiyatları ekim ayında yüzde 1,6 geriledi, bu da Türkiye'nin kendi iç dinamiklerindeki yüksek fiyat artışlarını bir kez daha öne çıkardı.
