AKP Genel Başkan Yardımcısı Nihat Zeybekçi'den emeklilik sistemi ve emeklilik yaşı hakkında dikkat çeken açıklamalar geldi. Zeybekçi, mevcut emeklilik yaşının "çok düşük" olduğunu belirterek, sistemin sürdürülebilirliği için yeni ve kalıcı bir reform yapılması gerektiğini vurguladı. Bu çıkış, uzun süredir tartışılan yaş sınırı meselesini yeniden gündeme taşıdı.
Yaş Sınırı Tartışması: Zeybekçi'den "Çok Düşük" Vurgusu
Ekonomi Gazetesi'nden Canan Sakarya ve Besti Karalar'ın sorularını yanıtlayan AKP Genel Başkan Yardımcısı Nihat Zeybekçi, emeklilik yaşının gelecekteki nesillere yönelik bir sorumluluk çerçevesinde ele alınması gerektiğini söyledi. Zeybekçi, "Emeklilik yaşı çok düşük. Bu konuda gelecek nesillere ihanet denebilecek kadar iddialı bir söz söyleyebiliriz," ifadelerini kullandı.
"Emeklilik sistemi ile ilgili reform niteliğinde bir çalışma, emeklilik yaşının yükseltilmesi gibi bir çalışma var mı?" sorusuna ise net bir yanıt verdi: "Emeklilik yaşıyla ilgili bir düzenleme yok ama yapılmalı mı? Evet kesinlikle yapılmalı. Ve bir daha dokunulmamalı."
Zeybekçi, siyasetin aciz kaldığında ilk dokunmaması gereken yerin emeklilik sistemi olması gerektiğini, bu tür düzenlemelerin milli mutabakatla Anayasa'ya konularak kalıcı hale getirilmesi gerektiğini savundu. Bu açıklamalar, şu anda bir düzenleme gündemde olmasa da, uzun vadede kapsamlı bir emeklilik reformu çağrısı olarak yorumlandı.
75 Yılda 11 Değişiklik
Türkiye'nin sosyal güvenlik sistemi, Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine göre, 1950'lerden bu yana tam 11 kez yasal düzenlemeye uğradı. Emeklilik yaş sınırı, siyasi ve ekonomik gelişmelere paralel olarak sürekli değişti:
1950-1965: Kadın ve erkeklerde 60 yaş.
1992: Yaş şartı kaldırılarak kadınlarda 38, erkeklerde 43'e kadar erken emeklilik imkanı sağlandı.
1999: Sosyal güvenlik açıklarının büyümesiyle kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaş sınırı belirlendi.
2008 (5510 Sayılı Kanun): Emeklilik yaşı kademeli olarak 65’e çıkarıldı.
EYT Sonrası Fiili Emeklilik Yaşı Geriledi
2023 yılında yürürlüğe giren EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesi, 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlar için yaş şartını kaldırdı. Bu düzenleme sonrası fiili emeklilik yaşı belirgin şekilde düştü.
2022'de SSK'dan emekli olanların ortalama yaşı 53 iken, EYT ile bu yaş ortalaması 49'a kadar geriledi.
EYT'nin yarattığı bu fark, özellikle 8 Eylül 1999 sonrası sigortalı olan milyonlarca çalışan arasında "kademeli emeklilik" beklentisini de beraberinde getirdi.
Ancak uzmanlar, 2008 sonrası işe başlayanlar için emeklilik yaşının zaten kademeli olarak 65'e uzadığını ve Zeybekçi'nin ifadelerinin mevcut bir yasa hazırlığından çok, sistemin geleceği için kalıcı bir reform ihtiyacına işaret ettiğini belirtiyor.
