Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından bugün il bazında yayımlanan Beşeri Sermaye Endeksi raporu, ülkenin insan gelişimine dair önemli verileri ortaya koydu. Dünya Bankası metodolojisiyle hazırlanan ve sağlık, eğitim ve hayatta kalma bileşenlerinden oluşan endeks, 2023 yılında Türkiye genelinde 0,690 olarak belirlendi.
2021 yılında 0,693 olan endeks değeri, 2022'de yüzde 0,5'lik bir artışla 0,696'ya yükseldi. Ancak, 2023 yılında yüzde 0,9'luk bir düşüşle 0,690'a geriledi. Endeksin bileşenlerine bakıldığında ise 2023'te hayatta kalma endeksinde yüzde 0,3'lük bir düşüş yaşanırken, sağlıkta yüzde 0,2'lik artış ve eğitimde yüzde 0,8'lik düşüş dikkat çekti.
Avrupa Birliği Ortalamasının Gerisindeyiz
TÜİK raporu, Türkiye'nin beşeri sermaye performansını Avrupa Birliği (AB) ülkeleriyle de karşılaştırdı. Buna göre, 2020 yılında AB-27 ülkelerinin ortalama endeks değeri 0,730 iken, Türkiye 0,690 ile bu ortalamanın gerisinde kaldı.
AB ülkeleri arasında en yüksek değere sahip olanlar Finlandiya (0,796), İsveç (0,795) ve İrlanda (0,793) olurken, en düşük değerler Romanya (0,584) ve Bulgaristan'da (0,614) kaydedildi.
İl Bazında Lider Çanakkale, Sonuncu Şırnak
Türkiye'nin beşeri sermaye haritasında il bazlı ciddi farklılıklar gözlemlendi. 2023 verilerine göre, en yüksek beşeri sermaye endeksine sahip il 0,781 ile Çanakkale oldu. Çanakkale'yi sırasıyla Antalya (0,761), Erzincan (0,756) ve Eskişehir (0,755) takip etti.
Listenin en sonunda ise 0,599 ile Şırnak yer aldı. Şırnak'ı Ağrı, Şanlıurfa, Gümüşhane ve Muş gibi iller izledi.
Yıllık Değişimde Deprem Bölgesi En Çok Kayıp Yaşadı
2021-2023 dönemi incelendiğinde, beşeri sermaye endeksinde en büyük artışı 0,026 puan ile Çanakkale kaydetti. Çanakkale'yi Uşak, Siirt, Antalya ve Erzincan takip etti.
En büyük düşüşler ise 6 Şubat depremlerinden etkilenen illerde yaşandı. Bu dönemde endeks değeri en çok azalan iller sırasıyla Hatay (-0,066), Adıyaman (-0,059), Kahramanmaraş (-0,048) ve Malatya (-0,022) oldu.
