Türkiye, dünyanın en büyük fındık üreticisi olmasına rağmen bu yıl yaşanan don ve zararlı böcek (kahverengi kokarca) istilası nedeniyle fındık rekoltesinde ciddi bir düşüş yaşanıyor. Bu durum, fındık pazarında büyük bir gerilimi tetikledi. Dünyanın en büyük fındık alıcısı ve Nutella'nın üreticisi olan İtalyan gıda devi Ferrero'nun yeni alımları askıya alması, fiyatları yaz başından bu yana neredeyse iki katına çıkardı.
Fiyatlar İkiye Katlandı, Ferrero Stoklarını Kullanıyor
Küresel fındık üretiminin yaklaşık dörtte birini kullanan Ferrero, bu sezon için yeni alım yapmaktan kaçınarak mevcut stoklarına ve Şili ile ABD'deki tedarik kaynaklarına yöneldi. Kabuksuz fındığın ton fiyatı haziranda 9,000 dolar iken, ekim itibarıyla 18,000 dolar seviyesine yükseldi.
Bu yükseliş, Türk tüccarların ve hatta küçük üreticilerin piyasada agresif bir tutum sergilemesine neden oldu. Tüccarlar, Ferrero'nun sonunda piyasaya geri döneceği beklentisiyle çiftçilerden yüksek fiyatla fındık topluyor. Londra merkezli tüccar Giles Hacking, bu durumu "Ferrero ile stokçular arasında bir bilek güreşi" olarak nitelendirdi.
Rekolte Tahminleri Endişe Veriyor
Normal bir yılda 600 ila 700 bin ton fındık toplanan Türkiye'de, bu yıl rekoltenin 500 bin tonun altına ineceği tahmin ediliyor. FİSKOBİRLİK Ulubey Şube Başkanı Cemil Temiz ise resmi tahmini (450 bin ton) aşarak, gerçek rekoltenin 300 bin tonu geçmeyeceği yönündeki endişesini dile getirdi.
Fiyatların düşmesini bekleyen Ferrero'nun fındık tedarik birimi yöneticisi Marco Botta, "Bu yıl uzun vadeli stoklarımız var, acelemiz yok" diyerek şirketin bekleme stratejisini doğruladı. Ferrero, son yirmi yılda Şili ve ABD'deki üretimi teşvik ederek tedarik zincirini çeşitlendirdiğini ve bunun istikrarsız yıllarda kendilerine esneklik sağladığını belirtti.
Türkiye Pazar Payını Kaybediyor mu?
Ferrero'nun yeni tedarik kaynaklarına yönelmesi ve Şili gibi ülkelerde üretimin hızla artması, Türkiye fındık sektöründe pazar payı kaybı korkusunu beraberinde getirdi. Sektör temsilcileri, Türkiye'nin yüksek işçilik maliyetleri ve markalaşma eksikliği nedeniyle rekabet gücünün zayıfladığını vurguluyor.
Poyraz Poyraz Fındık ihracat direktörü Fırat Bakıcı, Ferrero'nun yüksek fiyatları kabul etmeyerek gerginliği artırdığını ve "Dünyanın en büyük fındık alıcısını en büyük fındık simsarı haline getirdik" yorumunu yaptı.
Fiyat artışının Nutella gibi son ürünlerin fiyatına yansıyıp yansımayacağı sorulduğunda ise Ferrero yetkilisi Botta, "Biz tarifeleri değiştirmek zorunda değiliz" cevabını verdi.
