Türkiye genelinde hayvancılığı olumsuz etkileyen şap salgını, sektörde ciddi bir krize yol açtı. Üreticiler, salgın nedeniyle hayvanlarını erken kesime göndermek zorunda kalırken, bu durum sektörde büyük kayıplara neden oldu.
Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) tarafından açıklanan tahminlere göre, besi hayvanlarındaki kayıp oranı yüzde 30'a, süt sığırlarındaki kayıp ise yüzde 20'ye ulaştı. Binlerce büyükbaş hayvanın zorunlu kesime gönderilmesiyle birlikte, sektörde "kesilecek hayvan kalmıyor" endişesi giderek artıyor.
Kesilecek Hayvan Sıkıntısı Et Fiyatlarını Tırmandırdı
Salgının ilk aşamalarında zorunlu kesimler nedeniyle piyasada oluşan geçici arz fazlası, kırmızı et fiyatlarını bir süre stabil tutmuştu. Ancak, kesilecek hayvan sıkıntısının baş göstermesiyle birlikte fiyatlar yeniden yükseliş trendine girdi.
Ülke genelinde ciddi boyutta dana sıkıntısı yaşanırken, dana karkas kesim ücretleri de rekor seviyelere ulaştı. Eylül ayına kıyasla 125 liraya varan artışlarla karkas kesim ücretleri 600 liraya yaklaşırken, bu artış kasap reyonlarında kıyma ve kuşbaşı fiyatlarını da doğrudan etkiledi.
Dana Karkas Fiyatı 540 TL'ye Çıktı
Fiyatlardaki bu hızlı artış, yerel üretici birliklerinin verilerine de yansıdı. Bursa Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği’nin 13 Aralık tarihli duyurusuna göre, Holstein cinsi 400 kg üzerindeki danaların karkas kesim fiyatı sadece bir ayda 80 lira artarak 460 liradan 540 liraya yükseldi. Diğer dana ırklarında ise artış 85 lira olarak kaydedilirken, kesim fiyatlarının hayvanın ağırlığına bağlı olarak 475 lira ile 575 lira arasında değiştiği belirtildi.
Bursa Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Tunca, durumun ciddiyetini şu sözlerle özetledi:
"Hayvanlar şap nedeniyle kesime gidince piyasada bir arz fazlası oldu ve kırmızı et fiyatları bir süre sabit kaldı. Ancak şimdi kesilecek hayvan yok. Hayvanlar dışardan gelmek zorunda kalıyor. Yeterli hayvan gelmeyince ve yerli hayvan talebi karşılayacak ölçüde olmayınca kırmızı et fiyatları yeniden yükselişe geçti."
Sektör temsilcileri, şap salgınının yol açtığı bu büyük kayıpların, önümüzdeki birkaç yılı kapsayacak ölçüde olumsuz etkiler yaratacağını ve dana sıkıntısının devam etmesi halinde fiyat istikrarının sağlanmasının zorlaşacağını vurguluyor.
