Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) yaptığı analize göre, ürün ve özellikle ürün-ülke çeşitliliğindeki artış, Türkiye'nin küresel ticarete daha fazla entegre olduğunu gösteriyor. Bu durum, Türkiye'nin ekonomik olarak daha güçlü ve rekabetçi hale gelmesine katkı sağlıyor. Bu veriler, ülkenin uluslararası ticaretteki konumunu ve etkisini güçlendirdiği için olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
TCMB'de Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürlüğünde uzman yardımcıları Didem Yazıcı ve Enver Sait Kurtaran tarafından hazırlanan "Türkiye’nin İhracat Çeşitliliği" başlıklı analiz, Bankanın blog sayfası Merkezin Güncesi'nde yayımlandı. Küresel ticaretin jeopolitik gelişmeler, gümrük vergileri veya finansal şoklar gibi nedenlerle kesintiye uğradığı dönemlerde, ihracatı sınırlı sayıda ürün ya da bölgede yoğunlaşan ülkelerin gelişmelerden daha fazla etkilendiği belirtilen analizde, ihracatta ürün ve pazar çeşitliliği sağlamanın bu tür şoklara karşı dayanıklılığı artırdığı aktarıldı.
Analizde, Türkiye’nin ihracat çeşitliliğinin zaman içerisindeki gelişiminin, gelişmekte olan seçili ülkelerle karşılaştırmalı olarak incelendiği kaydedilerek, 2013-2024 döneminde Türkiye’nin ihracat gerçekleştirdiği farklı ürün ve ürün-ülke sayısının 12 haneli GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) ayrımı kullanılarak hesaplandığı bildirildi.
İhracatı yapılan ürün sayısının arttığı belirtilen analizde, ürün-ülke kombinasyonunun da yüzde 40’ın üzerinde artarak Türkiye'nin ihracat ağının daha kompleks ve daha dayanıklı hale geldiğine işaret ettiği belirtildi.
Analizde, Türkiye’nin ihracat çeşitliliğini artırmada başarılı olup olmadığını tam olarak yansıtmayabileceği belirtilerek, Türkiye’nin ihracat çeşitlendirmesindeki durumunu daha iyi anlamak için diğer ülkelerin ihracat çeşitliliğinin gelişimini de dikkate almak gerektiği bildirildi.
Her ülkenin ihracatındaki ilk 10 ürün, ilk 10 ülke ve ilk 10 ürün-ülke ikilisinin toplam ihracattaki paylarını 2013 ve 2023 yılları için hesaplandığı aktarılan analizde, Türkiye'nin hem ürün hem ülke hem de ürün-ülke yoğunlaşmasında ilgili iki dönemde de en az yoğunlaşmaya sahip ülkeler arasında yer aldığı ifade edildi.
Analize konu ülkelere kıyasla Türkiye’nin ihracatının belirli bir ürün grubuna veya ürün-ülke ikilisine yüksek derecede bağlı olmadığını belirten analizde, Türkiye’nin, yeni ürün ve pazarlarla ihracatını genişletmede görece iyi performans sergilediği vurgulandı.
Özetle, Türkiye’nin ihracatında ürün ve ülke çeşitliliğinin arttığını ortaya koyan analizde, ürün ve özellikle ürün-ülke sayısındaki artışın Türkiye'nin küresel ticarete entegrasyonunu güçlendirdiği ve ihracat yapısının daha dayanıklı hale geldiği belirtildi.
Kaynak:TRT
