Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Eylül 2025 Dış Ticaret Endeksleri verileri, ihracatta birim değer artışı ve dış ticaret haddinde iyileşme sinyalleri verdi. İhracat birim değer endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 6,0 artarken, ithalat birim değer endeksi ise yüzde 1,7 artış gösterdi. Bu gelişmelerle dış ticaret haddi 89,4 olarak gerçekleşti.
İhracat: Değer Kazandı, Miktar Geriledi
Eylül 2025 verilerine göre ihracat birim değer endeksi geçen yılın aynı ayına kıyasla toplamda yüzde 6,0 yükseldi. Sektörel bazda incelendiğinde; gıda, içecek ve tütünde yüzde 11,1, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 6,9 ve imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 5,8 artış kaydedildi. Ancak, yakıtlarda yüzde 7,1 oranında birim değer düşüşü yaşandı.
Buna karşın ihracat miktar endeksi aynı dönemde toplamda yüzde 3,0 geriledi. Miktarda en büyük düşüş yüzde 11,9 ile gıda, içecek ve tütün sektöründe gözlenirken, imalat sanayindeki azalma ise yüzde 3,1 oldu. Bu düşüşe rağmen yakıtlar sektörü, ihracat miktarını yüzde 28,9 oranında önemli ölçüde artırdı.
İthalat: Hem Değer Hem Miktar Arttı
İthalat tarafında ise, ithalat birim değer endeksi Eylül ayında bir önceki yıla göre toplamda yüzde 1,7 arttı. Gıda, içecek ve tütünde yüzde 10,2, imalat sanayinde ise yüzde 2,0 artış kaydedildi. Yakıtlarda (yüzde -9,1) ve ham maddelerde (yakıt hariç) (yüzde -4,5) birim değer düşüşleri gözlendi.
İthalat miktar endeksi ise tüm ana sektörlerde artış kaydederek toplamda yüzde 6,9 yükseldi. Gıda, içecek ve tütün yüzde 10,9 ile en yüksek artışı kaydederken, ham maddeler yüzde 3,2, yakıtlar yüzde 6,1 ve imalat sanayi yüzde 3,5 oranında artış gösterdi.
Dış Ticaret Hadleri İyileşti
Dış ticaret endekslerindeki bu hareketlilik sonucunda, dış ticaret haddi (Terms of Trade), bir önceki yılın Eylül ayındaki 85,8 seviyesinden 3,6 puan artarak 89,4 olarak gerçekleşti. Dış ticaret haddindeki bu iyileşme, ihraç edilen malların ithal edilen mallara göre daha yüksek bir fiyattan satıldığı anlamına geliyor.
Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmış Veriler
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış serilere bakıldığında, ihracat miktar endeksi Ağustos 2025'e göre yüzde 7,5 azalarak 140,9'a geriledi. İthalat miktar endeksi ise Ağustos 2025'e göre yüzde 5,8 artarak 120,5 seviyesine ulaştı.
