DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Kadın Çalışmaları Başkanı Zeynep Sudan, Türkiye genelinde gerçekleştirdikleri saha ziyaretleri kapsamında kadın kooperatiflerini de ziyaret ettiklerini belirtti. Ziyaretlerde yapılan istişarelerde ise oldukça çarpıcı bir sorunla karşılaştıklarını ifade etti.
Zeynep Sudan’ın açıklamasına göre, kadınların kurduğu kooperatiflerde, kooperatifin kurucusu ya da yöneticisi olan kadınlar, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre kendi adlarına SSK veya Bağ-Kur primi ödeyemiyor. Yani bu kadınlar, kurdukları yapıda başkalarına istihdam sağlayıp onların sigortasını yaptırabilirken, kendi sosyal güvencelerini sağlayamıyorlar.
“Kadınlar başkalarının hayatını güvenceye alırken, kendi hayatlarını güvenceye alamıyor” diyen Sudan, bu çelişkili durumun kadın girişimciliğinin ve kadın istihdamının önündeki ciddi bir engel olduğuna dikkat çekti.
Sudan yetkililere açık çağrıda bulunarak, şu ifadeleri kullandı:
“Kadın istihdamını, girişimciliğini ve üretimini artırmak istiyorsak, gelin bu yasada acilen düzenleme yapalım. Kadınlarımızın sosyal güvenceye erişimini bir hak olarak tanıyalım.”
DEVA Partisi, kadın girişimcilerin ve üretici kadınların karşılaştığı bu yasal engelin kaldırılması için Meclis’e ve ilgili kurumlara çağrıda bulunuyor.
Neden Sigorta Yapılamıyor?
Zeynep Sudan’ın işaret ettiği durumun kaynağı, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’dur. Bu kanuna göre: Kooperatif yönetim kurulu üyeleri, görevlerini hizmet akdine dayanarak yapmadıkları için 4/1-a (SSK) kapsamında değerlendirilemez. Aynı şekilde, ticari faaliyet yürütmüyorlarsa ya da vergi kaydı yoksa, 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamına da giremiyorlar. Yani bir kooperatifin kurucusu/yöneticisi, o görevinden dolayı kendi adına prim ödeyerek sosyal güvenlik hakkı kazanamıyor. Ancak aynı kişi, kooperatifte çalıştırdığı kadınların sigorta primlerini ödeyebiliyor. Bu da ciddi bir yasal çelişki yaratıyor. Bu durumun çözülmesi için kanunun açık biçimde kooperatif kurucularını veya yöneticilerini de kapsayacak şekilde revize edilmesi gerekiyor.
