Sanayi sektörü, finansman zorlukları, artan maliyetler ve azalan taleple karşı karşıya kalarak zorlu bir dönemden geçiyor. Kapasite kullanım oranları pandemi öncesi seviyelere gerilerken, sanayi üretimindeki gerileme de devam ediyor. Ayrıca, yeni teşvik belgesi sayısının son 3 yılın en düşük seviyesine gerilemesi sektördeki sorunların derinliğini ortaya koyuyor.
Üretim faaliyetlerindeki bozulma yılın ilk 4 ayında da devam ederken, veriler sanayide tablonun daha da kötüye gittiğini gösteriyor. İmalat sanayii kapasite kullanım oranı nisanda, 6 Şubat depremlerinin şok etkisindeki Mart 2023 hariç tutulduğunda Eylül 2020’den bu yana en düşük seviyeye inerken, sanayi üretim endeksi şubatta yıllık yüzde 1,2 daraldı.
Sanayideki iştahsızlık yatırım malı ithalatındaki düşüşü de hızlandırırken, düzenlenen yatırım teşvik belgesi sayısı ise son 3 yılın en düşük ocak-şubat verisi olarak dikkat çekti.
Finansman erişimi sorunları ile 3 yıldan bu yana boğuşan sanayici, sıkı para politikasının etkisiyle iç pazarda, küresel enflasyonun etkisiyle de dış pazarda talep sorunları ile mücadele ediyor.
Bazı sanayiciler üretim tesislerini kapama yoluna giderken, bazıları da ‘işler düzelir’ umuduyla operasyonunu sürdürmek adına neredeyse ‘maliyetine’ iş yapar hale geldi.
Zorlu geçen 2024’ün ardından 2025’te de istediği üretim ortamını bulamayan sanayiciler için kötü giden işler yılın ilk 4 ayındaki istatistiklere de yansıdı. Üretimdeki tabloyu en belirgin şekilde ortaya koyan verilerin başında İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) geliyor.
KKO, nisanda son 2 yılın en düşük seviyesine inerek yüzde 74,3 oldu. 6 Şubat depremlerinin etkisiyle Mart 2023’te ölçülen kapasite kullanım oranı 73,5 idi.
Sanayi üretimi sert düştü Faaliyet koşullarındaki bozulma sanayi üretim verisini de etkiliyor.
Özellikle yılın ikinci yarısına ilişkin umutların 19 Mart sonrası yeniden sıkılaşma adımları atılmasıyla suya düşmesi sanayicinin yatırım iştahını da kaçırdı.
Yatırım iştahındaki düşüş, yatırım malları ithalatına da yansıdı.
Tüketim malı ithalatı yılın ilk çeyreğinde yüzde 10 oranında artarak 13,4 milyar doları aştı, toplam ithalattaki payını ise yüzde 15,3’e çıkardı.
