İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) Eylül 2025 tarihli "İstanbul Barometresi" araştırması, kentteki ekonomik durumu endişe verici boyutlara taşıdığını ortaya koydu. Araştırmaya göre, İstanbulluların yarısından fazlası geçinmekte zorlanırken, "her üç kişiden biri temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor". Kredi kartı borcunu ödeyemeyenlerin oranı ise yüzde 40'a ulaştı.
Kredi Kartı Asgarisi Zor Ödeniyor
İPA verileri, hanehalkı gelirlerinin hızla eridiğini ve borç yükünün arttığını gösteriyor. Araştırmadaki en çarpıcı bulgulardan biri, katılımcıların yüzde 40'ının kredi kartı borcunun yalnızca asgarisini ödeyebilmesi oldu. Tüm borcunu ödeyebilenlerin oranı bir ayda önemli ölçüde düşerken, alt gelir grubundaki katılımcıların yüzde 11,3'ü kredi kartı borcuna hiçbir ödeme yapamadığını bildirdi.
İPA uzmanları bu durumu, borç sarmalının derinleştiği ve hanelerin krediye bağımlı hale geldiği şeklinde yorumladı.
Yaşam Maliyeti ve Gıda Endişesi Zirvede
İstanbulluların yüzde 53,9’u “geçinmekte zorlandığını” belirtirken, temel ihtiyaçlarını dahi karşılayamadığını söyleyenlerin oranı yüzde 31,4’e fırladı. Raporda, "Eylül ayı itibarıyla İstanbul’da her üç kişiden biri temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor" tespiti yapıldı.
Gıda güvenliği endişesi de yükseliyor; katılımcıların yüzde 49,5’i hanesinde yeterli gıdaya ulaşamama endişesi yaşadı. Gıda harcamaları, İstanbul’daki yaşam maliyetinin en hızlı artan kalemi olmaya devam ediyor.
Fatura Ödemelerinde Aksaklıklar
Ekonomik sıkışıklık fatura ödemelerine de yansıdı. Eylül ayında katılımcıların yüzde 18,3’ü tüm fatura ve aidatlarını ödeyemediğini bildirdi.
En çok aksayan ödemeler sırasıyla; Elektrik faturası (yüzde 61), Su faturası (yüzde 52,7) ve Doğalgaz faturası (yüzde 44,5) oldu.
Ekonomik Algı ve Gelecek Beklentisi
Araştırmaya katılanların yüzde 37,8’i Türkiye ekonomisinin kötüleşeceğini düşünürken, yalnızca yüzde 21,9’u iyileşme beklediğini belirtti. Kendi ekonomik durumunun iyileşeceğini düşünenlerin oranı ise yüzde 26,1 ile sınırlı kaldı. İPA verilerine göre, İstanbul’da ekonomik algı son altı ayın en düşük seviyesinde.
Katılımcıların büyük bölümü, önümüzdeki altı aya dair ekonomik risklerin artacağını öngörüyor: Yüzde 73,5’i işsizliğin, yüzde 87,1’i ise dövizin yükseleceğini tahmin ediyor.
İPA değerlendirmesinde, "İstanbulluların ekonomik dayanıklılığı hızla zayıflıyor. Gelir-gider dengesinin bozulması, yaşam maliyetindeki artış ve borçluluk, sosyal refah üzerinde ciddi baskı yaratıyor" ifadelerine yer verildi.
