Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından açıklanan Ekim 2025 Gıda Fiyat Endeksi (FFPI) verileri, dünya genelinde gıda fiyatlarının düşüş eğilimini sürdürdüğünü gösterdi. Ancak Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri ise, yurt içi gıda enflasyonunun küresel trendin tam tersine hareket ettiğini ve maliyetlerin rekor seviyelere ulaştığını ortaya koyuyor.
Küresel Gıda Fiyat Endeksi Geriledi
Ekim 2025 FAO Gıda Fiyat Endeksi, Eylül ayına göre yüzde 1,6 azalarak 126,4 puana geriledi. Mart 2022'deki zirve seviyesine kıyasla endeks, şu anda yüzde 21,1 daha düşük bir noktada bulunuyor.
Küresel düşüşte tahıl, süt ürünleri, et ve şeker fiyatlarındaki belirgin gerileme etkili oldu. Yalnızca bitkisel yağlar endeksinde yüzde 0,9'luk küçük bir artış kaydedildi.
FAO Alt Endekslerindeki Değişimler:
Tahıl fiyatları: Yüzde 1,3 geriledi.
Süt ürünleri endeksi: Yüzde 3,4 azalarak art arda dördüncü ay düşüş yaşadı.
Et endeksi: Yüzde 2 düşüş gösterdi.
Şeker fiyatları: Yüzde 5,3 azalarak Aralık 2020'den bu yana en düşük seviyeye indi.
FAO, bu yıl rekor tahıl üretimi (2,97 milyar ton) ve güçlü arz koşullarının küresel gıda fiyatlarında kalıcı bir yükselişi engellediğini belirtti.
Türkiye'de Fiyatlar 7 Kata Ulaştı
FAO'nun küresel enflasyonun yavaşladığını gösteren verilerinin aksine, Türkiye'deki tablo gıda maliyetlerinin hız kesmeden arttığına işaret ediyor.
İktisatçı İnan Mutlu'nun TÜİK ve FAO verilerini karşılaştıran grafiğine göre, Eylül 2021’i 100 kabul eden baz endeksle ölçüldüğünde;
Dünya Endeksi: 97,9 seviyesinde kaldı.
Türkiye Gıda Fiyat Endeksi: 683,7 puana tırmandı.
Bu durum, Türkiye gıda fiyat endeksinin dünya ortalamasının yaklaşık 7 katına ulaştığını gözler önüne seriyor. Eylül 2021'den bu yana Türkiye’de gıda fiyat endeksi toplamda yüzde 583 oranında artış gösterdi.
Ekonomistler, Türkiye’deki bu ayrışmanın temel nedenleri olarak; döviz kuru geçişkenliği, yüksek enerji maliyetleri, tarımsal verim düşüklüğü, nakliye giderleri ve üretim-tedarik zincirindeki maliyet artışlarının yurt içi fiyatlara hızla yansımasını gösteriyor.
Türkiye'nin Gıda Enflasyonu İle Mücadelesi:
Uzmanlar, FAO ve TÜİK verileri arasındaki bu çarpıcı farkın, Türkiye’nin gıda enflasyonuyla mücadelesinde yalnızca kısa vadeli para politikalarıyla değil, aynı zamanda tarımsal üretim, lojistik ve tedarik zinciri reformlarıyla bütüncül bir yaklaşım benimsemesi gerektiğini bir kez daha ortaya koydu.
