Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2025 yılının ikinci çeyreğine ilişkin yüzde 4,8'lik bir ekonomik büyüme açıkladı. Ancak bu rakamlar, sanayicilerin ve inşaat sektörünün yaşadığı zorluklarla ve ilgili sektörlerin öncü göstergeleriyle büyük çelişki barındırdı.
Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, bu durumu "birkaç tuhaflık" olarak nitelendirerek, ekonomik verilerin güvenilirliği ve sahadaki gerçeklik arasındaki uyumsuzluğa dikkat çekti.
Mahfi Eğilmez'e göre TÜİK'in rekor büyüme oranı, en iyimser beklentilerin bile üzerinde gerçekleşti. Ancak büyümenin lokomotifi olarak açıklanan sanayi ve inşaat sektörlerindeki durumun, bildirilen rakamlarla örtüşmüyor.
Sanayi Sektöründeki Uyumsuzluk
TÜİK verilerine göre sanayi sektörü ikinci çeyrekte yüzde 6,1 büyüme ile genel büyümeye önemli katkı sağladı. Ancak bu oran, sanayi sektörünün kendi üretim verileriyle örtüşmüyor.
Aynı döneme ait mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretim endeksi sadece yüzde 0,2 büyüme gösterdi.
Sanayiciler ise kapasite kullanım oranlarındaki düşüşten ve üretimdeki yavaşlamadan şikayetçi. Eğilmez, bu durumun, TÜİK'in sanayi için açıkladığı yüksek büyüme oranıyla tam bir tezat oluşturduğunu belirtiyor.
İnşaat Sektöründeki Çelişki
Büyümeye en yüksek katkıyı yüzde 10,9 ile inşaat sektörünün yaptığı açıklansa da bu rakamlar sektör temsilcilerinin ve sahada gözlemlenen durumun çok ötesinde görünüyor. Eğilmez, inşaat üretim endeksindeki değişimin de bu denli yüksek bir büyümeyi kesinlikle desteklemediğini ifade etti.
Dış Ticaret Verilerindeki Durum
Eğilmez'in işaret ettiği bir diğer tutarsızlık ise dış ticaret verilerinde ortaya çıkıyor. İkinci çeyrekte ihracat yüzde 1,7 artarken, ithalat yüzde 8,8 oranında yükseldi.
Genel kabul gören ekonomik görüşe göre ihracat büyümeye pozitif, ithalat ise negatif etki yapar. Ancak Eğilmez, Türkiye gibi hammadde ve ara malı ithal eden ülkelerde ithalatın da büyümeye pozitif etki yapabileceğine dikkat çekti.
Yine de bu verilerin, genel tabloyu netleştirmekten uzak kaldığını ve kafalardaki soru işaretlerini ise artırdığını vurguladı.
Mahfi Eğilmez'e göre ya TÜİK'in açıkladığı büyüme oranları ya da sanayicilerin ve inşaat sektörü temsilcilerinin sahadan gelen şikayetleri doğru değil. Bu çelişkininse ekonomik verilerin güvenilirliği ve ülkenin gerçek ekonomik durumu hakkındaki tartışmaları derinleştirdiğine işaret etti.
