Çin'in devlete ait petrol şirketleri, ABD'nin Rusya'nın iki petrol devi Rosneft ve Lukoil'e uyguladığı yaptırımlar sonrasında deniz yoluyla yapılan Rus petrolü alımlarını askıya aldı. Çok sayıda ticaret kaynağının Perşembe günü Reuters'a verdiği bilgiye göre bu kritik adım, küresel enerji piyasalarında yeni bir dalgalanma yaratmaya hazırlanıyor.
Bu karar, Rusya'nın deniz yoluyla ihraç ettiği petrolün en büyük alıcısı olan Hindistan'daki rafinerilerin de Moskova'dan ham petrol ithalatını ABD yaptırımlarına uyum sağlamak amacıyla önemli ölçüde azaltmaya hazırlandığı bir döneme denk geldi.
Petrol Gelirlerine Büyük Baskı
Rusya'nın en büyük iki müşterisinden gelen bu sert talep düşüşü, Kremlin'in petrol gelirleri üzerinde ciddi bir baskı oluşturacak. Aynı zamanda, dünyanın en büyük petrol ithalatçılarını alternatif tedarik kaynaklarına yönelmeye zorlayarak küresel petrol fiyatlarının yükselmesine neden olması bekleniyor.
Sektör kaynakları, Çin ulusal petrol şirketleri PetroChina, Sinopec, CNOOC ve Zhenhua Oil'in yaptırımlarla ilgili endişeler nedeniyle en azından kısa vadede deniz yoluyla Rus petrolü ticareti yapmaktan kaçınacağını belirtti. Habere konu olan dört şirket ise henüz yorum taleplerine yanıt vermedi.
Çin, boru hattıyla gelen yaklaşık 900.000 varil/gün hariç, deniz yoluyla günde yaklaşık 1,4 milyon varil Rus petrolü ithal ediyordu. Deniz yoluyla yapılan bu ithalatın büyük bir kısmı, küçük bağımsız rafineriler (çaydanlıklar) tarafından satın alınsa da, devlet rafinerilerinin alım payı da oldukça önemliydi. Danışmanlık şirketi Energy Aspects, Çin devlet şirketlerinin yılın ilk dokuz ayındaki alımlarını 500 bin varil/gün olarak tahmin ediyor.
Unipec Alımları Durdurdu
İki ticaret kaynağı, Sinopec'in ticaret kolu olan Unipec'in, İngiltere'nin Rosneft ve Lukoil'in yanı sıra gölge filo gemilerini ve Çinli bir büyük rafineriyi belirlemesinin ardından geçen hafta Rusya'dan petrol alımını durdurduğunu aktardı.
Tüccarlar, Rosneft ve Lukoil'in petrolünün büyük çoğunluğunu doğrudan alıcılara değil, aracılar üzerinden Çin'e sattığını ifade etti. Bununla birlikte, bazı tüccarlar bağımsız rafinerilerin de yaptırımların etkisini değerlendirmek üzere alımları geçici olarak durdurmasının muhtemel olduğunu ancak yine de Rus petrolü tedarikine devam etmeyi düşünebileceklerini belirtti.
Küresel Piyasada Yön Değişimi
Piyasa verilerine göre Çarşamba günkü yaptırım duyurusundan önce bile, Kasım ayında yüklenecek olan temel Rus ham petrolü ESPO'ya yönelik teklifler gerileme göstererek, Ekim ayı başındaki işlemlere kıyasla varil başına daha düşük primle fiyatlanıyordu.
Tüccarlar, Hindistan ve Çin'in Rus petrolü yerine Orta Doğu, Afrika ve Latin Amerika'daki yaptırım uygulanmayan diğer kaynaklara yöneleceğini öngörüyor. Bu durumun söz konusu bölgelerden gelen petrolün fiyatlarını artıracağı tahmin ediliyor.
Boru hattıyla yapılan ve tamamı PetroChina'ya giden yaklaşık 900.000 varil/gün Rus petrolü ithalatının ise yaptırımlardan büyük ölçüde etkilenmesi beklenmiyor.
