Türkiye genelinde yaygınlaşan şap salgını, hayvancılık sektörünü ve beraberinde et-süt üreticilerini derin bir ekonomik krize sürükledi. Kaybedilen binlerce hayvan nedeniyle kırmızı et fiyatlarında ciddi bir artış beklenirken, süt üreticisi de artan maliyetler karşısında destek bekliyor.
Şap Salgını ve Kırmızı Et Arzında Yaşanan Daralma
Türkiye Süt Üreticileri Derneği Başkanı (TÜSEDAD) Müslüm Doğru, ülke genelinde besicilik ve süt sığırı yetiştiriciliğini vuran şap hastalığının yıkıcı etkilerini gözler önüne serdi. Doğru, salgının besilik hayvanlarda yüzde 30, süt sığırlarında ise yüzde 15–20 civarında hayvan kaybına neden olduğunu belirterek, sektörün büyük bir darbe aldığını vurguladı.
Bu kayıpların en somut sonucu ise dana arzında yaşanan ciddi sıkıntı oldu. TÜSEDAD Başkanı Doğru, arz daralmasının kaçınılmaz olarak kırmızı et fiyatlarına yansıyacağını ve yakın zamanda yeni zam beklentisinin oluştuğunu ifade etti.
Süt Üreticisi Maliyet ve Fiyat Baskısı Altında
Krizin bir diğer boyutu ise süt üreticilerinin yaşadığı darboğaz. Hastalık nedeniyle azalan hayvan sayısının yanı sıra, yükselen üretim maliyetleri üreticileri zora soktu.
TÜSEDAD’ın hesaplamasına göre, bir litre çiğ sütün üretim maliyeti 23,09 TL'ye ulaştı.
Ulusal Süt Konseyi (USK) tarafından 1 Ekim’den itibaren açıklanan referans fiyat 19,60 TL olsa da, birçok bölgede üretici sütünü bu rakamın çok altında, 14 TL seviyelerinde satmak zorunda kalıyor.
Müslüm Doğru, çiğ süt fiyatlarının acilen güncellenmesi gerektiğinin altını çizerek, uzun süredir baskılanan fiyat politikaları nedeniyle birçok işletmenin kapandığını hatırlattı. Şap salgını ve Akdeniz-Güneydoğu’da görülen "üç gün hastalığı"nın üreticiyi yeniden darboğaza ittiğini belirten Doğru, "Süt üreticisine sahip çıkılmazsa daha fazla işletmenin kapanması kaçınılmaz," uyarısında bulundu.
Gelecek Nesil Hayvan Sayısında Azalma Riski
Şap hastalığının kısa vadeli kayıpların ötesinde, uzun vadeli etkileri de bulunuyor. Hastalığın döl verimini düşürdüğünü vurgulayan Doğru, hayvanların gebe kalamaması nedeniyle gelecekte yetişecek hayvan sayısının azalması riskine dikkat çekti.
TÜSEDAD Başkanı, sektörün ayakta kalması için Ulusal Süt Konseyi ve Tarım ve Orman Bakanlığı'na çağrıda bulunarak, şap salgınından zarar gören üreticiye destekleyecek fiyat farkının sağlanmasını ve çiğ süt fiyatlarında 1 Aralık itibarıyla acil bir düzenleme yapılmasını talep etti.
