Borsa İstanbul’un en önemli göstergelerinden biri olan BIST 100 Endeksi, Türkiye’nin en büyük 100 şirketinin hisse senedi performansını yansıtan bir referans noktasıdır. Yatırımcılar için BIST 100’ün performansını analiz etmek, piyasa trendlerini anlamak ve bilinçli yatırım kararları almak açısından kritik önem taşır. Peki, BIST 100 Endeksi performansı nasıl analiz edilir?
BIST 100 Endeksi Nedir?
BIST 100 Endeksi, Borsa İstanbul’da işlem gören piyasa değeri ve likiditesi yüksek 100 şirketin hisse senetlerinden oluşan bir endekstir. Bankacılık, sanayi, holding ve enerji gibi çeşitli sektörleri kapsar. Örneğin, 10 Temmuz 2025’te endeks %1,61 yükselerek 10.331,31 puandan kapanmış ve günlük işlem hacmi 169 milyar 841 milyon TL olarak gerçekleşmiştir. Bu veriler, endeksin performansını analiz etmek için temel bir başlangıç noktası sunar.
BIST 100 Endeksi Performansını Analiz Etme Adımları
1. Tarihsel Performans ve Getiri Analizi
BIST 100’ün geçmiş performansını incelemek, trendleri anlamak için önemlidir:
Getiri Oranları: Günlük, haftalık, aylık veya yıllık bazda endeksin getiri yüzdesini hesaplayın. Örneğin, 10 Temmuz 2025’te %1,61’lik yükseliş, kısa vadeli bir pozitif hareketi işaret eder.
Tarihsel Veriler: Endeksin uzun vadeli performansını (örneğin, 1 yıl, 5 yıl) analiz ederek büyüme trendlerini ve dalgalanmaları gözlemleyin.
Karşılaştırmalı Analiz: BIST 100’ü diğer küresel endekslerle (örneğin, S&P 500, FTSE 100) karşılaştırarak Türkiye piyasasının relatif performansını değerlendirin.
2. Teknik Analiz
Teknik analiz, BIST 100’ün fiyat hareketlerini ve trendlerini değerlendirmek için kullanılır:
Hareketli Ortalamalar: 50 günlük veya 200 günlük hareketli ortalamalar, endeksin genel trendini (yükseliş veya düşüş) gösterir. Örneğin, endeks 200 günlük ortalamanın üzerindeyse, uzun vadeli bir yükseliş trendi söz konusu olabilir.
Destek ve Direnç Seviyeleri: Endeksin geçmişte durakladığı veya tersine döndüğü fiyat seviyeleri, gelecekteki hareketleri tahmin etmede yardımcı olur. Örneğin, 10.000 puan bir destek seviyesi olabilir.
Göreceli Güç Endeksi (RSI): RSI, endeksin aşırı alım (70 üzeri) veya aşırı satım (30 altı) bölgesinde olup olmadığını gösterir.
Hacim Analizi: İşlem hacmi, endeks hareketlerinin gücünü doğrular. Örneğin, 10 Temmuz 2025’te 169 milyar 841 milyon TL’lik işlem hacmi, yükselişin güçlü olduğunu gösterebilir.
3. Temel Analiz
BIST 100’ün performansını etkileyen temel faktörler, ekonomik ve sektörel dinamiklerdir:
Makroekonomik Veriler: Türkiye’deki enflasyon, faiz oranları, döviz kurları ve GSYİH büyümesi, endeksin yönünü etkiler. Örneğin, yüksek enflasyon BIST 100’ü olumsuz etkileyebilir.
Sektör Performansı: BIST 100, bankacılık ve sanayi gibi sektörlere ağırlık verir. Bu sektörlerin performansı, endeksin genel hareketini belirler.
Şirket Kârlılığı: Endeksteki şirketlerin finansal raporları (örneğin, F/K oranı, özsermaye kârlılığı) incelenerek endeksin değerlemesi yapılır.
4. İşlem Hacmi ve Likidite
BIST 100’ün işlem hacmi, piyasanın aktivite seviyesini ve yatırımcı ilgisini yansıtır. Yüksek işlem hacmi (örneğin, 169 milyar 841 milyon TL), endeks hareketlerinin güvenilirliğini artırır. Düşük hacimli hareketler ise manipülasyona veya zayıf trende işaret edebilir.
5. Küresel Piyasalarla Korelasyon
BIST 100, küresel piyasalarla (özellikle Avrupa ve ABD borsalarıyla) belirli bir korelasyona sahiptir. Örneğin: Küresel Endeksler: S&P 500 veya DAX gibi endekslerin performansı, BIST 100’ü etkileyebilir.
Döviz Kurları: Türkiye’de döviz kurlarındaki hareketler, yabancı yatırımcıların BIST 100’e ilgisini etkiler.
Jeopolitik Olaylar: Küresel riskler veya bölgesel gelişmeler, endeksin volatilitesini artırabilir.
6. Temettü Verimi
BIST 100’deki birçok şirket temettü öder. Endeksin temettü verimi, uzun vadeli yatırımcılar için önemli bir göstergedir. Yüksek temettü verimi, endeksin cazibesini artırabilir.
7. Volatilite Analizi
BIST 100’ün volatilitesi, risk seviyesini gösterir. Volatilite, tarihsel fiyat dalgalanmaları veya VIX benzeri göstergelerle ölçülür. Yüksek volatilite, daha yüksek risk ve getiri potansiyeli anlamına gelir.
