2025'in "Ali Yılı" olarak ilan edilmesinin ardından, kadınların hem annelik rollerini yerine getirebilmeleri hem de iş hayatından kopmamaları adına çeşitli yasal düzenlemeler gündeme alındı. Bu kapsamda annelerin çalışma koşullarını iyileştirmeye ve haklarını güçlendirmeye yönelik yeni adımlar atılıyor.
Yapılması planlanan değişiklikler, annelerin hem iş yaşamında kalmasını destekliyor hem de çocuk sahibi olma süreçlerini kolaylaştırmayı amaçlıyor. Bu sayede kadınlar, annelikle kariyer arasında seçim yapmak zorunda kalmadan her iki alanda da varlık gösterebilecek.
Kamu Denetçiliği Kurumu'ndan Annelere Destek
Bir üniversitede sosyal çalışmacı olarak görev yapan bir anne, doğumdan sonra yarı zamanlı çalışma hakkını kullanmak istedi. Ancak çalıştığı üniversite yönetimi, bu tercih nedeniyle annenin yıllık izninin 20 günden 10 güne düşürüleceğini bildirdi. Yönetimin bu kararı karşısında hak arayışına giren anne, konuyu Kamu Denetçiliği Kurumu'na (KDK) taşıdı.
"Yıllık İzni Yarıya İndiremezsiniz"
KDK, başvuruyu detaylı bir şekilde değerlendirerek üniversite yönetiminin kararını hukuka aykırı buldu. Kararda, “Doğum sonrası yarı zamanlı çalışan bir memurun yıllık izni kıyas yoluyla azaltılamaz. Bu kişilerin dinlenmeye daha çok ihtiyaç duydukları açıktır. Bu nedenle izinlerin kesilmesi hakkaniyete aykırıdır” ifadelerine yer verildi.
Ulusal ve Uluslararası Hukuk Dayanak Alındı
KDK'nın kararında, anayasa, ilgili yasalar ve uluslararası sözleşmeler dikkate alındı. Özellikle “Devlet, ailenin huzur ve refahı ile özellikle ananın ve çocukların korunması için gerekli tedbirleri alır” hükmü öne çıkarıldı. Bu bağlamda annenin yıllık izninin düşürülmesi hem yasal hem de etik açıdan uygun bulunmadı.
KDK, kararını Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü’ne de iletti. Kurum, doğum sonrası yarım zamanlı çalışma hakkıyla ilgili yeni bir mevzuat çalışmasının sürdüğünü, bu konuda son sözün Cumhurbaşkanlığı’na ait olduğunu bildirdi.
Mevcut Durumda Doğum ve Süt İzni Ne Kadar?
Hali hazırda kadın çalışanlar için doğum öncesi 8 hafta ve doğum sonrası 8 hafta olmak üzere toplamda 16 haftalık bir doğum izni bulunuyor. Bazı özel durumlarda bu süreye ek olarak 2 hafta daha ilave edilebiliyor. Bu süre, doğum öncesi 3 hafta, doğum sonrası 13 hafta şeklinde yeniden düzenlenebiliyor.
Süt izni ise çocuğun 1 yaşını doldurmasına kadar devam ediyor. İlk 6 ayda günde 3 saat, ikinci 6 ayda ise 1.5 saat süt izni veriliyor. Annenin bu süreyi nasıl ve ne zaman kullanacağı ise tamamen kendi inisiyatifinde.
Ücretli İzin Süresi Artıyor
Güncel olarak çalışmaları süren yeni taslakla birlikte, ücretli doğum izninin 1 yıla, ücretsiz doğum izninin ise 1.5 yıla çıkarılması planlanıyor. Bu adımın, annelere daha fazla destek sunması ve iş gücünden uzaklaşmadan çocuklarını büyütmelerini kolaylaştırması hedefleniyor.
Tüm bu gelişmeler, çalışma hayatında annelere verilen önemin arttığını ve aile yaşamının daha güçlü temellere oturtulmak istendiğini gösteriyor.
